ရခိုင္သူ ရခိုင္သား အားလံုးဘားသို႕ ပီးစာ
ပင္မစာမ်က္ႏွာ, အိပ္ဖြင့္ပီးစာ 05:02
သီးျခားလြတ္လပ္ေတရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္နန္ ့အခ်ဴပ္အျခာအာဏာက်ဆုံးလားရျခင္းအတြက္ ၂၂၆ ႏွစ္ေျမာက္ ၀မ္းနည္းျခင္းနိန္ ့အခန္းအနားက်င္းပျခင္းေရ ေဒႏွစ္ေနာက္ဆုံးျဖစ္သင့္ေရ။ ေနာက္ဆုံးျဖစ္လာေအာင္ေလ့ ရခိုင္သူရခိုင္သားတိ ယုံယုံၾကည္ၾကည္
နန္ ့ရခိုင္လြတ္ေျမာက္ေရးလွဳပ္ယွားမွဳၾကီးကို တက္ညီလက္ညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္လုပ္ေဆာင္လားကတ္ရပါဖို ့။ အဂုပိုင္ မလြတ္လပ္ေတဘ၀ကို က်ေရာက္လားရျခင္းအတြက္ ထိုင္ငို၀မ္းနည္းနိန္ရျခင္းကို အဆုံးသတ္နိဂုံးခ်ဴပ္ပစ္ လိုက္ရဖို ့အခ်ိန္ ကာလတခု ရာစုသစ္တခုကို ေရာက္လာကတ္ပါဗ်ာယ္။ ေအပိုင္ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ၀မ္းနည္း ၾကီြကြဲ နိန္ရျခင္းနိန္ရာမွာ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္ႏူး၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျခင္းအျပည့္နန္ ့ရခိုင္ရို ့လြပ္လပ္ေတနိန္ ့ (၀ါ) ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးနိန္ ့ကို အစားထိုးက်င္းပလာႏိုင္ေအာင္လုပ္လားကတ္ရပါဖို ့။
ရခိုင္ရို ့သမိုင္းကို တခ်က္ေခ်ေလာက္ ေနာက္ျပန္လွည့္ပနာ ၾကည့္လိုက္ဖို ့ဆိုေက သမုိင္းမွာ သမိုင္း ဟိစြာကိုတြိရပါေရ။ သမိုင္းကို အထိေရာက္ဆုံးအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပီးႏိုင္ေရစကားတစ္လုံးက အေျပာင္းအလဲ ပင္ျဖစ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ရခိုင္ရို ့
လူ ့ေဘာင္ယိုင္ေက်းမွဳျဖစ္ထြန္းတိုးတက္ေျပာင္းလဲျခင္းတိထဲမွာ အေျပာင္းအလဲကို ေလ့လာတြိရပါေရ။ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိစြာ ေျပာင္းလဲတတ္ေတ သေဘာသဘာ၀ဟိေရပိုင္ ရခိုင္ရို ့လူ ့ေဘာင္ေလ့ သမိုင္းမွာ ေခတ္ကာလနန္ ့အညီ တိုးတက္ေျပာင္း လဲလာခစြာကိုတြိရေရ။ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကိုေလ့လာၾကည့္လိုက္ေက ပထမသက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္ စနစ္နန္ ့အုပ္ခ်ဴပ္ခစြာကို တြိရေရ။ ယျပီးေက စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္၊ သုခမိန္ပညာတတ္တိ ထိန္းကြပ္ ထားေရစနစ္တိကို တဆင့္ျပီးေကတဆင့္တက္ပနာ က်င့္သုံးလာခကတ္စြာကို တြိရပါေရ။ ၁၈ ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ရခိုင္ျပည္သူလူထုေရ လူထုအုပ္ခ်ဴပ္ေတ ဒီမိုကေရစီစနစ္နန္ ့ ျပည္သူ ့ သမၼတႏိုင္ငံ ထူေထာင္ဖို ့ၾကိဳးပမ္းခကတ္စြာကို တြိလာရေရ။ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္နန္ ့ခ်ီပနာ က်င့္သုံးပါလတ္ေတ ပေဒသရာဇ္စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းျပီးေက လူထုကအုပ္ခ်ဴပ္ေတ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေျပာင္းဖို ့ၾကိဳးစား ကတ္ေတခါ ကမၻာ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိမွာ ၾကဳံတြိခကတ္ရေရအတိုင္း ဘုရင္စနစ္ကိုရာ က်င့္သုံးခ်င္ေရ လူတိနန္ ့ တိုးတက္ေတ ေခတ္သစ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးျပည္သူ ့သမၼတႏိုင္ငံထူေထာင္ခ်င္ေရ လူတိၾကားမွာ အျငင္းပြါးမွဳပဋိပကၡတိ ျဖစ္ပါလတ္ကတ္ေတ။ ေယေကေလ့ ေနာက္ဆုံးမွာ ျပည္သူ ့ သမၼတႏိုင္ငံထူေထာင္ခ်င္ေရအုပ္စုက အႏိုင္ရျပီးေက မဟာသမၼတရာဇာကို ရခိုင္ျပည္သူ ့သမၼတႏိုင္ငံ ၏ပထမဆုံးသမၼတတိုင္းျပည္ေဂါင္းေဆာင္းအျဖစ္ ရြီးခ်ယ္တင္ေျမွာက္လိုက္ကတ္ေတ။ စနစ္သစ္တစ္ခု ကို ခ်ီတက္လားကတ္ေတခါ ထုံးစံအတိုင္း အခက္အခဲအတားအဆီးနန္ ့ၾကဳံတြိခရေရ။ ေအပိုင္ အေျပာင္းအလဲကာလမွာ အားေပ်ာ့အားနည္းခ်က္တိျဖစ္နိန္ေရ ရခိုင္ျပည္ကို ဗမာပေဒသရာဇ္ေမာင္၀ိုင္း က က်ားေခ်ာင္းေရပိုင္ ေခ်ာင္းနိန္ခေရ။ ရခိုင္ျပည္ကို ၀င္တိုက္ဖို ့ ပဒုံမင္းေမာင္၀ိုင္းစြာ သုံးႏွစ္အခ်ိန္ယူ ျပင္ဆင္ခေရလို ့ သမိုင္းမွတ္တမ္းတိမွာ တြိရေရ။ ေျပာရ
ဖို ့ဆိုေက ငသံေဒ လားေခၚေခၚ မေခၚေခၚ ဗမာစြာ ရခိုင္ကိုရန္သူလို ့သတ္မွတ္ပနာ ၀င္တိုက္ဖို ့ အခ်ိန္တိုင္းမွာေခ်ာင္းနိန္ခေရ။ ရခိုင္သူရခိုင္သားရို ့ အားလုံးသိကတ္ေတအတိုင္း စနစ္သစ္တခုကို အျခီက်ေအာင္တည္ေဆာက္နိန္ရလို ့ အားနည္းခ်က္ျဖစ္ နိန္ရေရ စည္းလုံးညီညြတ္ေရးတိျပိဳကြဲနိန္ရေရ ရခိုင္ျပည္စြာ ဗမာတိစစ္မေၾကျငာပဲ အငိုက္မွာ ဒျမ ၀င္တိုက္နယ္ခ်ဲ ့ျခင္းကိုခံလိုက္ရပနာ ရခိုင္ျပည္သူ ့ သမၼတႏိုင္ငံေရ ေအဒီ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္ ဂ်န္န၀ါရီလမွာ က်ဆံုးလားခရေရ။
ေအဒီ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္ကပင္ ၁၈၂၆ ထိ ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမတိ ရခိုင္ျပည္ကို ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ ဂုတ္သြီးစုပ္ကိုလိုနီလုပ္ေတကာလမွာ အျပစ္မဲ့ေရ ရခိုင္ျပည္သူလူထု သိန္းနန္ ့ခ်ီပနာ အသတ္ခံခရေရ။ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္မွာ ရႏၱာပိုစာခ်ဴပ္အရ ရခိုင္ျပည္စြာ ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမတိလက္ထဲက အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ လက္ထဲကို ေရာက္လားခရေရ။ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္ကို ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမတိ ၀င္ပနာ ဒျမ တိုက္ သိမ္းပိုက္ျပီးေက ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာျပည့္ေရအခ်ိန္ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ လူစိတ္မဟိေရ ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမ စနစ္ကို အဂၤလိပ္က နိဂုံးခ်ဴပ္ပီးလိုက္ေတ။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္ဘားက လြတ္လပ္ေရးရစြာနန္ ့ မင္းသားေဂါင္းေဆာင္ထားေရ ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမစရိုက္က ျပန္ေပၚပါလတ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့အားလုံးသိကတ္ေတအတိုင္း ျပည္ တြင္းစစ္ျဖစ္ပါလတ္စြာ ေဒနိန္ ့ ထက္ထိပင္ ျဖစ္ေတ။ ေအပုံစံအတိုင္းရာ ရွိဆက္ျပီးေကလားနိန္ေက ႏွစ္တစ္ရာျပည့္ေရ ၂၀၄၈ ခုႏွစ္မွာ ဗမာျပည္လုံး၀ ျပိဳပ်က္လားႏိုင္စြာကို ေၾကာင္းပနာ လွမ္းျမင္နိန္ရေရ။ တရုတ္က နယ္ခ်ဲ ့ကိုလိုနီလက္သစ္၀ါဒနန္ ့ ၀င္သိမ္းေကသိမ္း မဟုတ္ေက ဗမာမဟုတ္ေတလူမ်ိဳးတိက စစ္မ်က္ႏွာေပါင္းစုံဖြင့္ပနာ ဗမာမုဒိမ္းတပ္မေတာ္နန္ ့ ပေဒသရာဇ္အာဏာသွ်င္စစ္စနစ္ကို အမိုက္ဇာတ္ သိမ္းပီးလာႏိုင္ေရ။
ေဒပိုင္အေရးၾကီးေရ ကာလမွာ ရခိုင္သူရခိုင္သားတိ ဇာပိုင္ျပင္ဆင္ထားကတ္ဖို ့လဲ။ ႏွစ္ေပါင္းရာနန္ ့ ခ်ီပနာ ဆုံးယွဳံးပါလတ္ေတ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏အခြင့္အေရးကို ဇာပိုင္ျပန္ရေအာင္ယူကတ္ဖို ့လဲ။
ပထမရခိုင္အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးကိုတည္ေဆာက္လားကတ္ရပါဖို ့။ ရင္လီးဖို ့ေကာင္းပါေရက စပနာ ညီညြတ္ကတ္ပါေ၀
နန္ ့ဆုံးေရ ေျပာနိန္က်ဆိုနိန္က်ညီညြတ္ေရးမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ သြီးစစ္လက္တြိက်ေရ ညီညြတ္ေရးကိုတည္ေဆာက္လားကတ္ရပါဖို ့။ သြီးစစ္ေတညီညြတ္ေရးဆိုစြာ ဘုံပန္းတိုင္တခုတည္းဟိ ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ရခိုင္လူ ့ေဘာင္ထဲမွာ အဖြဲ ့အစည္းတိ အမ်ားၾကီးဟိႏိုင္ေရ။ ကိုယ့္အျမင္သူ ့အျမင္ ျခားနားကြဲျပားမွဳတိ ဟိႏိုင္ေရ။ ရခိုင္လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုးတက္ဖြံ ့ျဖိဳးလာဖို ့ ပုံစံမ်ိဳးစုံနန္ ့ ခ်ဥ္းကပ္အေျဖ ရွာမွဳတိ ဟိႏိုင္ေရ။ ေတာ္လွန္ေရး၊ႏိုင္ငံေရး၊ ပညာေရး၊ စီးပြါးေရး၊ လူမွဳေရး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္း သိမ္းေရး၊ လူ ့အခြင့္အေရး စေရ အသြင္သ႑ာန္ေပါင္းစုံနန္ ့ လွဳပ္ယွားနိန္ကတ္စြာတိ ဟိကတ္ဖို ့။ ေယေကေလ့ ရခိုင္ျပည္နန္ ့ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးလြတ္ေျမာက္ေရးဆိုေရ ဘုံပန္းတိုင္က တခုတည္းရာ ဟိရဖို ့။ ေအဘုံပန္းတိုင္ဘားကို ရခိုင္သမရခိုင္သားအားလုံး ခ်ီတက္လားကတ္ျခင္းေရ သြီးစစ္ေတ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးကို လက္တြိက်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။
ဒုတိယ ရခိုင္ဘာသာစကားစာပီကို ေဖာ္ထုတ္လားေရးပင္ျဖစ္ေတ။ ကမၻာ့တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိမွာ ျပန္ ့နိန္ကတ္ေတ ရခိုင္သားတိကို သြီးစစ္ေတညီညြတ္လမ္းေၾကာင္းထက္ကို တင္ပီးဖို ့ ရခိုင္ဘာသာ စကားစာပီစြာ အဓိကျဖစ္နိန္ေရ။ အမင္ဘာသာစကားစာပီနန္ ့မခ်ိဳင္ထားေက ေဖာင္ပ်က္၀ါးပိုင္ တစစီ ၾကင္းပနာ တခါေခ်ေလ့စုစည္းလို ့ရလီဖို ့မဟုတ္ဗ်ာယ္။ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကားစာပီကရာ ကိုယ္ပိုင္ ခံစားခ်က္အသိတရားနန္ ့ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားမွဳကို ရွင္သန္လာေအာင္ လုပ္ပီးႏိုင္ပါဖို ့။
နိဂုံးခ်ဴပ္ေျပာရဖို ့ဆိုေက အဂုပိုင္အေရးၾကီးေရအလွည့္အေျပာင္းကာလမွာ ရခိုင္သူရခိုင္သားတိ ကိုယ္ရို ့၏အဓိကရန္သူကို သိဖို ့လိုေရ။ ရန္သူဇာလုပ္နိန္လဲ။ ဇာျခီလွမ္းကို လွမ္းပနာလားနိန္လဲ။ ရန္သူက ဇာမူ၀ါေပၚလစီ မဟာဗ်ဴဟာနည္းဗ်ဴဟာတိကို က်င့္သုံးနိန္လဲ ဆိုစြာ သိထားရဖို ့။ ရန္သူကို မသိျခင္းေရ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲမွာ အရွုံးၾကီးရွုံးဖို ့လမ္းစပင္ ျဖစ္ေတ။တဆက္တည္းေျပာရဖို ့ဆိုေက ပါ၀ါ ကရာ အေကာင္းဆုံးႏိုင္ငံေရးအေျဖကို ထုတ္ပီးတတ္ေတ။ အင္အားဇာပိုင္ တည္ေဆာက္ရဖို ့လဲ ဆိုစြာ ကို စိုင္းစားတတ္ခါမွရာ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို လွမ္းျမင္ၾကည့္ႏိုင္ဖို ့။ ေဒႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု ရခိုင္ျပည္နန္ ့ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးလြတ္ေျမာက္လာဖို ့ ရခိုင္သူရခိုင္သားတိအားလုံး တာ၀န္ယူမွဳ ကိုယ္စီ နန္ ့ အမ်ိဳးခ်စ္ျခင္းကို လက္တြိျပသင့္ပါေရ။ ။ ။
နန္ ့ရခိုင္လြတ္ေျမာက္ေရးလွဳပ္ယွားမွဳၾကီးကို တက္ညီလက္ညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္လုပ္ေဆာင္လားကတ္ရပါဖို ့။ အဂုပိုင္ မလြတ္လပ္ေတဘ၀ကို က်ေရာက္လားရျခင္းအတြက္ ထိုင္ငို၀မ္းနည္းနိန္ရျခင္းကို အဆုံးသတ္နိဂုံးခ်ဴပ္ပစ္ လိုက္ရဖို ့အခ်ိန္ ကာလတခု ရာစုသစ္တခုကို ေရာက္လာကတ္ပါဗ်ာယ္။ ေအပိုင္ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ၀မ္းနည္း ၾကီြကြဲ နိန္ရျခင္းနိန္ရာမွာ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္ႏူး၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျခင္းအျပည့္နန္ ့ရခိုင္ရို ့လြပ္လပ္ေတနိန္ ့ (၀ါ) ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးနိန္ ့ကို အစားထိုးက်င္းပလာႏိုင္ေအာင္လုပ္လားကတ္ရပါဖို ့။
ရခိုင္ရို ့သမိုင္းကို တခ်က္ေခ်ေလာက္ ေနာက္ျပန္လွည့္ပနာ ၾကည့္လိုက္ဖို ့ဆိုေက သမုိင္းမွာ သမိုင္း ဟိစြာကိုတြိရပါေရ။ သမိုင္းကို အထိေရာက္ဆုံးအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပီးႏိုင္ေရစကားတစ္လုံးက အေျပာင္းအလဲ ပင္ျဖစ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ရခိုင္ရို ့
လူ ့ေဘာင္ယိုင္ေက်းမွဳျဖစ္ထြန္းတိုးတက္ေျပာင္းလဲျခင္းတိထဲမွာ အေျပာင္းအလဲကို ေလ့လာတြိရပါေရ။ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိစြာ ေျပာင္းလဲတတ္ေတ သေဘာသဘာ၀ဟိေရပိုင္ ရခိုင္ရို ့လူ ့ေဘာင္ေလ့ သမိုင္းမွာ ေခတ္ကာလနန္ ့အညီ တိုးတက္ေျပာင္း လဲလာခစြာကိုတြိရေရ။ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကိုေလ့လာၾကည့္လိုက္ေက ပထမသက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္ စနစ္နန္ ့အုပ္ခ်ဴပ္ခစြာကို တြိရေရ။ ယျပီးေက စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္၊ သုခမိန္ပညာတတ္တိ ထိန္းကြပ္ ထားေရစနစ္တိကို တဆင့္ျပီးေကတဆင့္တက္ပနာ က်င့္သုံးလာခကတ္စြာကို တြိရပါေရ။ ၁၈ ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ရခိုင္ျပည္သူလူထုေရ လူထုအုပ္ခ်ဴပ္ေတ ဒီမိုကေရစီစနစ္နန္ ့ ျပည္သူ ့ သမၼတႏိုင္ငံ ထူေထာင္ဖို ့ၾကိဳးပမ္းခကတ္စြာကို တြိလာရေရ။ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္နန္ ့ခ်ီပနာ က်င့္သုံးပါလတ္ေတ ပေဒသရာဇ္စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းျပီးေက လူထုကအုပ္ခ်ဴပ္ေတ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေျပာင္းဖို ့ၾကိဳးစား ကတ္ေတခါ ကမၻာ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိမွာ ၾကဳံတြိခကတ္ရေရအတိုင္း ဘုရင္စနစ္ကိုရာ က်င့္သုံးခ်င္ေရ လူတိနန္ ့ တိုးတက္ေတ ေခတ္သစ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးျပည္သူ ့သမၼတႏိုင္ငံထူေထာင္ခ်င္ေရ လူတိၾကားမွာ အျငင္းပြါးမွဳပဋိပကၡတိ ျဖစ္ပါလတ္ကတ္ေတ။ ေယေကေလ့ ေနာက္ဆုံးမွာ ျပည္သူ ့ သမၼတႏိုင္ငံထူေထာင္ခ်င္ေရအုပ္စုက အႏိုင္ရျပီးေက မဟာသမၼတရာဇာကို ရခိုင္ျပည္သူ ့သမၼတႏိုင္ငံ ၏ပထမဆုံးသမၼတတိုင္းျပည္ေဂါင္းေဆာင္းအျဖစ္ ရြီးခ်ယ္တင္ေျမွာက္လိုက္ကတ္ေတ။ စနစ္သစ္တစ္ခု ကို ခ်ီတက္လားကတ္ေတခါ ထုံးစံအတိုင္း အခက္အခဲအတားအဆီးနန္ ့ၾကဳံတြိခရေရ။ ေအပိုင္ အေျပာင္းအလဲကာလမွာ အားေပ်ာ့အားနည္းခ်က္တိျဖစ္နိန္ေရ ရခိုင္ျပည္ကို ဗမာပေဒသရာဇ္ေမာင္၀ိုင္း က က်ားေခ်ာင္းေရပိုင္ ေခ်ာင္းနိန္ခေရ။ ရခိုင္ျပည္ကို ၀င္တိုက္ဖို ့ ပဒုံမင္းေမာင္၀ိုင္းစြာ သုံးႏွစ္အခ်ိန္ယူ ျပင္ဆင္ခေရလို ့ သမိုင္းမွတ္တမ္းတိမွာ တြိရေရ။ ေျပာရ
ဖို ့ဆိုေက ငသံေဒ လားေခၚေခၚ မေခၚေခၚ ဗမာစြာ ရခိုင္ကိုရန္သူလို ့သတ္မွတ္ပနာ ၀င္တိုက္ဖို ့ အခ်ိန္တိုင္းမွာေခ်ာင္းနိန္ခေရ။ ရခိုင္သူရခိုင္သားရို ့ အားလုံးသိကတ္ေတအတိုင္း စနစ္သစ္တခုကို အျခီက်ေအာင္တည္ေဆာက္နိန္ရလို ့ အားနည္းခ်က္ျဖစ္ နိန္ရေရ စည္းလုံးညီညြတ္ေရးတိျပိဳကြဲနိန္ရေရ ရခိုင္ျပည္စြာ ဗမာတိစစ္မေၾကျငာပဲ အငိုက္မွာ ဒျမ ၀င္တိုက္နယ္ခ်ဲ ့ျခင္းကိုခံလိုက္ရပနာ ရခိုင္ျပည္သူ ့ သမၼတႏိုင္ငံေရ ေအဒီ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္ ဂ်န္န၀ါရီလမွာ က်ဆံုးလားခရေရ။
ေအဒီ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္ကပင္ ၁၈၂၆ ထိ ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမတိ ရခိုင္ျပည္ကို ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ ဂုတ္သြီးစုပ္ကိုလိုနီလုပ္ေတကာလမွာ အျပစ္မဲ့ေရ ရခိုင္ျပည္သူလူထု သိန္းနန္ ့ခ်ီပနာ အသတ္ခံခရေရ။ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္မွာ ရႏၱာပိုစာခ်ဴပ္အရ ရခိုင္ျပည္စြာ ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမတိလက္ထဲက အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ လက္ထဲကို ေရာက္လားခရေရ။ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္ကို ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမတိ ၀င္ပနာ ဒျမ တိုက္ သိမ္းပိုက္ျပီးေက ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာျပည့္ေရအခ်ိန္ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ လူစိတ္မဟိေရ ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမ စနစ္ကို အဂၤလိပ္က နိဂုံးခ်ဴပ္ပီးလိုက္ေတ။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္ဘားက လြတ္လပ္ေရးရစြာနန္ ့ မင္းသားေဂါင္းေဆာင္ထားေရ ဗမာပေဒသရာဇ္ဒျမစရိုက္က ျပန္ေပၚပါလတ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့အားလုံးသိကတ္ေတအတိုင္း ျပည္ တြင္းစစ္ျဖစ္ပါလတ္စြာ ေဒနိန္ ့ ထက္ထိပင္ ျဖစ္ေတ။ ေအပုံစံအတိုင္းရာ ရွိဆက္ျပီးေကလားနိန္ေက ႏွစ္တစ္ရာျပည့္ေရ ၂၀၄၈ ခုႏွစ္မွာ ဗမာျပည္လုံး၀ ျပိဳပ်က္လားႏိုင္စြာကို ေၾကာင္းပနာ လွမ္းျမင္နိန္ရေရ။ တရုတ္က နယ္ခ်ဲ ့ကိုလိုနီလက္သစ္၀ါဒနန္ ့ ၀င္သိမ္းေကသိမ္း မဟုတ္ေက ဗမာမဟုတ္ေတလူမ်ိဳးတိက စစ္မ်က္ႏွာေပါင္းစုံဖြင့္ပနာ ဗမာမုဒိမ္းတပ္မေတာ္နန္ ့ ပေဒသရာဇ္အာဏာသွ်င္စစ္စနစ္ကို အမိုက္ဇာတ္ သိမ္းပီးလာႏိုင္ေရ။
ေဒပိုင္အေရးၾကီးေရ ကာလမွာ ရခိုင္သူရခိုင္သားတိ ဇာပိုင္ျပင္ဆင္ထားကတ္ဖို ့လဲ။ ႏွစ္ေပါင္းရာနန္ ့ ခ်ီပနာ ဆုံးယွဳံးပါလတ္ေတ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏အခြင့္အေရးကို ဇာပိုင္ျပန္ရေအာင္ယူကတ္ဖို ့လဲ။
ပထမရခိုင္အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးကိုတည္ေဆာက္လားကတ္ရပါဖို ့။ ရင္လီးဖို ့ေကာင္းပါေရက စပနာ ညီညြတ္ကတ္ပါေ၀
နန္ ့ဆုံးေရ ေျပာနိန္က်ဆိုနိန္က်ညီညြတ္ေရးမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ သြီးစစ္လက္တြိက်ေရ ညီညြတ္ေရးကိုတည္ေဆာက္လားကတ္ရပါဖို ့။ သြီးစစ္ေတညီညြတ္ေရးဆိုစြာ ဘုံပန္းတိုင္တခုတည္းဟိ ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ရခိုင္လူ ့ေဘာင္ထဲမွာ အဖြဲ ့အစည္းတိ အမ်ားၾကီးဟိႏိုင္ေရ။ ကိုယ့္အျမင္သူ ့အျမင္ ျခားနားကြဲျပားမွဳတိ ဟိႏိုင္ေရ။ ရခိုင္လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုးတက္ဖြံ ့ျဖိဳးလာဖို ့ ပုံစံမ်ိဳးစုံနန္ ့ ခ်ဥ္းကပ္အေျဖ ရွာမွဳတိ ဟိႏိုင္ေရ။ ေတာ္လွန္ေရး၊ႏိုင္ငံေရး၊ ပညာေရး၊ စီးပြါးေရး၊ လူမွဳေရး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္း သိမ္းေရး၊ လူ ့အခြင့္အေရး စေရ အသြင္သ႑ာန္ေပါင္းစုံနန္ ့ လွဳပ္ယွားနိန္ကတ္စြာတိ ဟိကတ္ဖို ့။ ေယေကေလ့ ရခိုင္ျပည္နန္ ့ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးလြတ္ေျမာက္ေရးဆိုေရ ဘုံပန္းတိုင္က တခုတည္းရာ ဟိရဖို ့။ ေအဘုံပန္းတိုင္ဘားကို ရခိုင္သမရခိုင္သားအားလုံး ခ်ီတက္လားကတ္ျခင္းေရ သြီးစစ္ေတ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးကို လက္တြိက်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။
ဒုတိယ ရခိုင္ဘာသာစကားစာပီကို ေဖာ္ထုတ္လားေရးပင္ျဖစ္ေတ။ ကမၻာ့တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိမွာ ျပန္ ့နိန္ကတ္ေတ ရခိုင္သားတိကို သြီးစစ္ေတညီညြတ္လမ္းေၾကာင္းထက္ကို တင္ပီးဖို ့ ရခိုင္ဘာသာ စကားစာပီစြာ အဓိကျဖစ္နိန္ေရ။ အမင္ဘာသာစကားစာပီနန္ ့မခ်ိဳင္ထားေက ေဖာင္ပ်က္၀ါးပိုင္ တစစီ ၾကင္းပနာ တခါေခ်ေလ့စုစည္းလို ့ရလီဖို ့မဟုတ္ဗ်ာယ္။ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကားစာပီကရာ ကိုယ္ပိုင္ ခံစားခ်က္အသိတရားနန္ ့ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားမွဳကို ရွင္သန္လာေအာင္ လုပ္ပီးႏိုင္ပါဖို ့။
နိဂုံးခ်ဴပ္ေျပာရဖို ့ဆိုေက အဂုပိုင္အေရးၾကီးေရအလွည့္အေျပာင္းကာလမွာ ရခိုင္သူရခိုင္သားတိ ကိုယ္ရို ့၏အဓိကရန္သူကို သိဖို ့လိုေရ။ ရန္သူဇာလုပ္နိန္လဲ။ ဇာျခီလွမ္းကို လွမ္းပနာလားနိန္လဲ။ ရန္သူက ဇာမူ၀ါေပၚလစီ မဟာဗ်ဴဟာနည္းဗ်ဴဟာတိကို က်င့္သုံးနိန္လဲ ဆိုစြာ သိထားရဖို ့။ ရန္သူကို မသိျခင္းေရ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲမွာ အရွုံးၾကီးရွုံးဖို ့လမ္းစပင္ ျဖစ္ေတ။တဆက္တည္းေျပာရဖို ့ဆိုေက ပါ၀ါ ကရာ အေကာင္းဆုံးႏိုင္ငံေရးအေျဖကို ထုတ္ပီးတတ္ေတ။ အင္အားဇာပိုင္ တည္ေဆာက္ရဖို ့လဲ ဆိုစြာ ကို စိုင္းစားတတ္ခါမွရာ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို လွမ္းျမင္ၾကည့္ႏိုင္ဖို ့။ ေဒႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု ရခိုင္ျပည္နန္ ့ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးလြတ္ေျမာက္လာဖို ့ ရခိုင္သူရခိုင္သားတိအားလုံး တာ၀န္ယူမွဳ ကိုယ္စီ နန္ ့ အမ်ိဳးခ်စ္ျခင္းကို လက္တြိျပသင့္ပါေရ။ ။ ။
ခိုင္ေအာင္ေအာင္
Posted by Arakan Research Centre
on 05:02.
Filed under
ပင္မစာမ်က္ႏွာ,
အိပ္ဖြင့္ပီးစာ
ဘုမၼိနက္သန္ျမီတြက္ ရည္စူး ငါရို႕လားရဖို႔လမ္း သတ္မွတ္ခ်က္နန္႔အညီ ကိုယ္က်ိဳးအတၱ ကပ္နီေရ ငါရို႕အက်င့္ဆိုးတိကို အမ်ားအက်ိဳးဖက္ကိုလွည့္ ရင္ဖတ္က ထြက္လာေရသြီး ျခီမဦးထိ စီးက်ေကေလ့ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္း မီးပန္းေဖာက္ဖို႔ အႏိူးရမခက္ေအာင္ တတူအိပ္ကတ္ေမ။ (ထြန္းလင္းစိုး)ဆက္သြယ္ခ်င္ေက ။..Arakanresearchcentre@gmail.com..။ သို႔ ဆက္သြယ္ႏိူင္ပါသည္။
