ရခိုင္စာပီလွဳပ္ယွားမွဳကို အရွိန္ျမွင့္တင္လားကတ္ပါေမ
ပင္မစာမ်က္ႏွာ, ရခိုင္စာပီ 05:18
လူမ်ိဳးတမ်ိဳးမွာ ဘာသာစကားစာပီေပ်ာက္ကြယ္လားနိန္ျခင္းေရ ယင္းလူမ်ိဳး နိဂုံးခ်ဴပ္ဇာတ္သိမ္းမ်ိဳးျပဳန္းမ်ိဳးတုံးလားဖို ့အတြက္ သီဒဏ္အခ်ခံထားရစြာနန္ ့တူနိန္ေရ။ ဘာသာစကားစာပီေပ်ာက္စြာနန္ ့ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္ေပၚလာေရ ယိုင္ေက်းမွဳ ( Civilization) ေလ့ ရပ္လားတတ္ေတ။ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမွဳေရး၊ ဘာသာေရး၊ အႏုပညာ၊ သမိုင္း၊ ဆီးပညာ တိ အားလုံးစြာ ဘာသာစကားစာပီမွာ အျခီခံထားစြာ ျဖစ္လို ့ ဘာသာစကားစာပီစြာ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိ၏အသက္လို ့ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာသွ်င္တိ အားလုံးက လက္ခံထားကတ္ေတ။
ရခိုင္ျပည္မွာ ၀တီေလးရပ္ဟိစြာကို ရခိုင္သားတိုင္းသိကတ္ေတ။ ေဒ ေလး၀တီမွာ နိန္ထိုင္ကတ္ေတ ရခိုင္သားတိ စကားေျပာကတ္ေတခါ လီသံကြဲကတ္စြာကိုေလ့ ရခိုင္သားရခိုင္သမတိုင္းက သိေရ။ ေယေကေလ့ ရခိုင္ရို ့သမိုင္းမွာ တရား၀င္ရခိုင္ႏိုင္ငံသုံးဘာသာစကားစြာ တခုတည္းရာ ဟိခေရ။ ေအ တမ်ိဳးတည္းကို ရခိုင္ျပည္သားအားလုံးက နားလည္ေရ လက္ခံက်င့္သုံးခကတ္ေတ။ အဂုေလ့ က်င့္သုံးနိန္ကတ္ေတ။
နိန္ရာေဒသနန္ ့လိုက္ပနာ လီသံ (Dialect) ကြဲျခင္းေရ ကမၻာ့ႏိုင္ငံတိုင္းျပည္တိုင္းမွာ တြိကတ္ရေရ။ အဂၤလန္မွာ လန္ဒန္က အဂၤလိပ္တိစကားေျပာစြာနန္ ့ လီဗာပူးက အဂၤလိပ္တိစကားေျပာစြာ လီသံမတူကတ္ပါ။ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံမွာေလ့ ယင္းပိုင္ဗ်ာယ္။ BMW ကားထုတ္ေတ Bayern (Bavaria) ျပည္နယ္က ဂ်ာမန္တိ
နန္ ့ ဘာလင္ (Berlin) က ဂ်ာမန္တိ စကားေျပာကတ္ေတခါ လီသံကြာကတ္ပါေရ။ ေယေကေလ့ ဂ်ာမဏီမွာ ဂ်ာမန္ဘာသာစကားစြာ တမ်ိဳးတည္းရာဟိေရ။
ဂ်ာမဏီမွာနိန္ေရ ရန္ကုန္မွာမြီးျပီးေက ရန္ကုန္မွာၾကီးေရ ရခိုင္ပညာတတ္ တကၠသိုလ္ဆရာတေယာက္က ကြ်န္ေတာ္ကို ေျပာဖူးေရ။ ဗမာျပည္နန္ ့နီးေရ ေတာင္ပိုင္းက ရခိုင္သားတိစြာ အဂုကြ်န္ေတာ္ရို ့ရြီးနိန္ကတ္ေတ ေခတ္သစ္ရခိုင္စာပီကို လက္ခံက်င့္သုံးဖို ့ အခက္အခဲဟိေရလို ့ ဆင္ျခီပီးဖူးေရ။ ေဒ ပညာတတ္ၾကီးက ဂ်ာမန္ဘာသာစကားကို ဂ်ာမန္တေယာက္ပိုင္ ေျပာတတ္ရြီးတတ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ သူ ့ကို ကြ်န္ေတာ္က ျပန္ေျပာလိုက္ေတ။ “ရခိုင္ဘာသာစကားကို သင္ယူေျပာဆိုက်င့္သုံးဖို ့ ရခိုင္ဆိုေရ စိတ္ဓါတ္က အဓိကက်ပါေရ။ ဘ၀မွာ တခါေလ့ မရင္းႏွီးမကြ်မ္း၀င္နီးစပ္မွဳမဟိေရ ဥေရာပတိုက္က ဂ်ာမန္ဘာသာစကားနန္ ့စာကိုေတာင္ သင္
လို ့တတ္ေက ဇာျဖစ္လို ့ကိုယ့္မိခင္ဘာသာစကားနန္ ့စာကို မတတ္ရလဲ။ ကိုယ္အမင္ဘာသာစကားနန္ ့စာကို သင္ဖို ့က ပိုလို ့လြယ္ကူေရပိုင္ မဂၤလာတပါးေလ့ ျဖစ္ေတ။ ပဇက ဗမာစကားေျပာနိန္ဘတ္စီ။ သြီးထဲမွာ ရခိုင္ဆိုေရ စိတ္ဓါတ္ ဟိေက အဂုေခတ္ရခိုင္စာကို သင္ဖို ့လြယ္ကူေရ။ ရခိုင္ေတးျခင္းတိကို နားေထာင္ ရခိုင္ကဗ်ာ ေဆာင္းပါး ၀ထုတိကို ဖတ္လို ့ရပါေရ” တိုက္တြန္းလိုက္ေတ။
အဂုဆိုေက အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံတိျဖစ္ေတ ဂ်ာမဏီ၊ နယ္သာလန္ရို ့မွာ ဘာသာစကားနန္ ့ပတ္သက္ေတ ဥပေဒတိခ်မွတ္ထားေရ။ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံမွာ သူရို ့လူမ်ိဳး ဒတ္ခ်္အမိအဖက မြီးလာဘတ္စီ။ ဒတ္ခ်္ (Dutch) စာကို သတ္မွတ္ထားေရ အဆင့္ထိ မရြီးတတ္ေက မေျပာတတ္ေက နယ္သာလန္ႏိုင္ငံသား မပီးပါ။ တခ်ိဳ ့ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွာ မြီးကတ္ၾကီးကတ္ေတ ဒတ္ခ်္တိစြာ နယ္သာလန္ကို ျပန္လာျပီးေက နိန္ထိုင္ကတ္ေတခါ ဘာသာစကားေက်ာင္းတိတက္ကတ္ရျပီးေက စာေမးပြဲတိ ေျဖကတ္ရေရ။ ေအာင္ခါမွရာ သတ္မွတ္ထားေရ အဆင့္မွီခါမွရာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ပီးေရ။
ေခတ္သစ္ရခိုင္ရို ့စာပီလွဳပ္ယွားမွဳတိ စတင္လာကတ္ေတခါ ၾကဳံတြိလာကတ္ရေရ မိန္းခြန္းတခု (၀ါ) ဆင္ျခီတခုက “ရခိုင္စာပီလွဳပ္ယွားမွဳကို အိန္တာနတ္ထက္မွာ လုပ္လို ့ထိေရာက္မွဳဟိဖို ့မဟုတ္ဆိုေရ” စကားပင္ ျဖစ္ေတ။ အိုင္တီေတာ္လွန္ေရး
နန္ ့ကြန္ျပဴတာနည္းပညာတိုးတက္လြန္ေခတ္မွာ e-book, e-journal, e-newspaper, e-library, e-learning, e-commerce တိလုပ္ျပီးေက အိန္တာနတ္ကမၻာရြာျဖစ္နိန္ေရအခ်ိန္မွာ ရခိုင္သားတိအိန္တာနတ္ထက္မွာ စာပီလွဳပ္ယွားမွဳလုပ္ျခင္းေရ ေခတ္မွီျပီးေက ထိေရာက္မွဳဟိေရ အက်ိဳးဟိေရ အလုပ္ကိုလုပ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ဥပမာပီးရဖို ့ဆိုေက ရခိုင္သားတေယာက္ ဇာႏိုင္ငံမွာပင္နိန္နိန္ အိန္တာနတ္ကို ဖြင့္ပနာ ကြန္ျပဴတာရွိမွာ ရခိုင္ကဗ်ာ စာတိကို ဖတ္လာႏိုင္ျခင္းေရ အယင္ကမရဖူးေရ ၾကီးမားေရအက်ိဳးေက်းဇူးရလဒ္တခုပင္ ျဖစ္ပါေရ။ ရခိုင္သားတိၾကားမွာ အိန္တာနတ္သုံးစြဲမွဳနည္းနိန္သိမ့္ေကေလ့ လက္ဟိသုံးစြဲနိန္ကတ္ေတ ရခိုင္သားရခိုင္သမတိက ရခိုင္ပိုင္ ဘေလာ့ဂ္တိ၊ ၀ပ္ဆိုက္တိ၊ အိန္တာနတ္ေရဒီယိုတိ အမ်ားၾကီးလုပ္လားကတ္ရပါဖို ့။ ရခိုင္စာပီလွဳပ္ယွားမွဳကို အရွိန္ျမွင့္လားကတ္ရပါဖို ့။
ရခိုင္ျပည္မွာ ၀တီေလးရပ္ဟိစြာကို ရခိုင္သားတိုင္းသိကတ္ေတ။ ေဒ ေလး၀တီမွာ နိန္ထိုင္ကတ္ေတ ရခိုင္သားတိ စကားေျပာကတ္ေတခါ လီသံကြဲကတ္စြာကိုေလ့ ရခိုင္သားရခိုင္သမတိုင္းက သိေရ။ ေယေကေလ့ ရခိုင္ရို ့သမိုင္းမွာ တရား၀င္ရခိုင္ႏိုင္ငံသုံးဘာသာစကားစြာ တခုတည္းရာ ဟိခေရ။ ေအ တမ်ိဳးတည္းကို ရခိုင္ျပည္သားအားလုံးက နားလည္ေရ လက္ခံက်င့္သုံးခကတ္ေတ။ အဂုေလ့ က်င့္သုံးနိန္ကတ္ေတ။
နိန္ရာေဒသနန္ ့လိုက္ပနာ လီသံ (Dialect) ကြဲျခင္းေရ ကမၻာ့ႏိုင္ငံတိုင္းျပည္တိုင္းမွာ တြိကတ္ရေရ။ အဂၤလန္မွာ လန္ဒန္က အဂၤလိပ္တိစကားေျပာစြာနန္ ့ လီဗာပူးက အဂၤလိပ္တိစကားေျပာစြာ လီသံမတူကတ္ပါ။ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံမွာေလ့ ယင္းပိုင္ဗ်ာယ္။ BMW ကားထုတ္ေတ Bayern (Bavaria) ျပည္နယ္က ဂ်ာမန္တိ
နန္ ့ ဘာလင္ (Berlin) က ဂ်ာမန္တိ စကားေျပာကတ္ေတခါ လီသံကြာကတ္ပါေရ။ ေယေကေလ့ ဂ်ာမဏီမွာ ဂ်ာမန္ဘာသာစကားစြာ တမ်ိဳးတည္းရာဟိေရ။
ဂ်ာမဏီမွာနိန္ေရ ရန္ကုန္မွာမြီးျပီးေက ရန္ကုန္မွာၾကီးေရ ရခိုင္ပညာတတ္ တကၠသိုလ္ဆရာတေယာက္က ကြ်န္ေတာ္ကို ေျပာဖူးေရ။ ဗမာျပည္နန္ ့နီးေရ ေတာင္ပိုင္းက ရခိုင္သားတိစြာ အဂုကြ်န္ေတာ္ရို ့ရြီးနိန္ကတ္ေတ ေခတ္သစ္ရခိုင္စာပီကို လက္ခံက်င့္သုံးဖို ့ အခက္အခဲဟိေရလို ့ ဆင္ျခီပီးဖူးေရ။ ေဒ ပညာတတ္ၾကီးက ဂ်ာမန္ဘာသာစကားကို ဂ်ာမန္တေယာက္ပိုင္ ေျပာတတ္ရြီးတတ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ သူ ့ကို ကြ်န္ေတာ္က ျပန္ေျပာလိုက္ေတ။ “ရခိုင္ဘာသာစကားကို သင္ယူေျပာဆိုက်င့္သုံးဖို ့ ရခိုင္ဆိုေရ စိတ္ဓါတ္က အဓိကက်ပါေရ။ ဘ၀မွာ တခါေလ့ မရင္းႏွီးမကြ်မ္း၀င္နီးစပ္မွဳမဟိေရ ဥေရာပတိုက္က ဂ်ာမန္ဘာသာစကားနန္ ့စာကိုေတာင္ သင္
လို ့တတ္ေက ဇာျဖစ္လို ့ကိုယ့္မိခင္ဘာသာစကားနန္ ့စာကို မတတ္ရလဲ။ ကိုယ္အမင္ဘာသာစကားနန္ ့စာကို သင္ဖို ့က ပိုလို ့လြယ္ကူေရပိုင္ မဂၤလာတပါးေလ့ ျဖစ္ေတ။ ပဇက ဗမာစကားေျပာနိန္ဘတ္စီ။ သြီးထဲမွာ ရခိုင္ဆိုေရ စိတ္ဓါတ္ ဟိေက အဂုေခတ္ရခိုင္စာကို သင္ဖို ့လြယ္ကူေရ။ ရခိုင္ေတးျခင္းတိကို နားေထာင္ ရခိုင္ကဗ်ာ ေဆာင္းပါး ၀ထုတိကို ဖတ္လို ့ရပါေရ” တိုက္တြန္းလိုက္ေတ။
အဂုဆိုေက အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံတိျဖစ္ေတ ဂ်ာမဏီ၊ နယ္သာလန္ရို ့မွာ ဘာသာစကားနန္ ့ပတ္သက္ေတ ဥပေဒတိခ်မွတ္ထားေရ။ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံမွာ သူရို ့လူမ်ိဳး ဒတ္ခ်္အမိအဖက မြီးလာဘတ္စီ။ ဒတ္ခ်္ (Dutch) စာကို သတ္မွတ္ထားေရ အဆင့္ထိ မရြီးတတ္ေက မေျပာတတ္ေက နယ္သာလန္ႏိုင္ငံသား မပီးပါ။ တခ်ိဳ ့ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွာ မြီးကတ္ၾကီးကတ္ေတ ဒတ္ခ်္တိစြာ နယ္သာလန္ကို ျပန္လာျပီးေက နိန္ထိုင္ကတ္ေတခါ ဘာသာစကားေက်ာင္းတိတက္ကတ္ရျပီးေက စာေမးပြဲတိ ေျဖကတ္ရေရ။ ေအာင္ခါမွရာ သတ္မွတ္ထားေရ အဆင့္မွီခါမွရာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ပီးေရ။
ေခတ္သစ္ရခိုင္ရို ့စာပီလွဳပ္ယွားမွဳတိ စတင္လာကတ္ေတခါ ၾကဳံတြိလာကတ္ရေရ မိန္းခြန္းတခု (၀ါ) ဆင္ျခီတခုက “ရခိုင္စာပီလွဳပ္ယွားမွဳကို အိန္တာနတ္ထက္မွာ လုပ္လို ့ထိေရာက္မွဳဟိဖို ့မဟုတ္ဆိုေရ” စကားပင္ ျဖစ္ေတ။ အိုင္တီေတာ္လွန္ေရး
နန္ ့ကြန္ျပဴတာနည္းပညာတိုးတက္လြန္ေခတ္မွာ e-book, e-journal, e-newspaper, e-library, e-learning, e-commerce တိလုပ္ျပီးေက အိန္တာနတ္ကမၻာရြာျဖစ္နိန္ေရအခ်ိန္မွာ ရခိုင္သားတိအိန္တာနတ္ထက္မွာ စာပီလွဳပ္ယွားမွဳလုပ္ျခင္းေရ ေခတ္မွီျပီးေက ထိေရာက္မွဳဟိေရ အက်ိဳးဟိေရ အလုပ္ကိုလုပ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ဥပမာပီးရဖို ့ဆိုေက ရခိုင္သားတေယာက္ ဇာႏိုင္ငံမွာပင္နိန္နိန္ အိန္တာနတ္ကို ဖြင့္ပနာ ကြန္ျပဴတာရွိမွာ ရခိုင္ကဗ်ာ စာတိကို ဖတ္လာႏိုင္ျခင္းေရ အယင္ကမရဖူးေရ ၾကီးမားေရအက်ိဳးေက်းဇူးရလဒ္တခုပင္ ျဖစ္ပါေရ။ ရခိုင္သားတိၾကားမွာ အိန္တာနတ္သုံးစြဲမွဳနည္းနိန္သိမ့္ေကေလ့ လက္ဟိသုံးစြဲနိန္ကတ္ေတ ရခိုင္သားရခိုင္သမတိက ရခိုင္ပိုင္ ဘေလာ့ဂ္တိ၊ ၀ပ္ဆိုက္တိ၊ အိန္တာနတ္ေရဒီယိုတိ အမ်ားၾကီးလုပ္လားကတ္ရပါဖို ့။ ရခိုင္စာပီလွဳပ္ယွားမွဳကို အရွိန္ျမွင့္လားကတ္ရပါဖို ့။
နိဂုံးခ်ဴပ္ေျပာရဖို ့ဆိုေက ရခိုင္သားရခိုင္သမတိ ရခိုင္စာကို ရြီးျပီးေက ရခိုင္စာပီလွဳပ္ယွားမွဳလုပ္ကတ္ျခင္းေရ ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ေက
ခိုင္ေအာင္ေအာင္
Posted by Arakan Research Centre
on 05:18.
Filed under
ပင္မစာမ်က္ႏွာ,
ရခိုင္စာပီ
ဘုမၼိနက္သန္ျမီတြက္ ရည္စူး ငါရို႕လားရဖို႔လမ္း သတ္မွတ္ခ်က္နန္႔အညီ ကိုယ္က်ိဳးအတၱ ကပ္နီေရ ငါရို႕အက်င့္ဆိုးတိကို အမ်ားအက်ိဳးဖက္ကိုလွည့္ ရင္ဖတ္က ထြက္လာေရသြီး ျခီမဦးထိ စီးက်ေကေလ့ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္း မီးပန္းေဖာက္ဖို႔ အႏိူးရမခက္ေအာင္ တတူအိပ္ကတ္ေမ။ (ထြန္းလင္းစိုး)ဆက္သြယ္ခ်င္ေက ။..Arakanresearchcentre@gmail.com..။ သို႔ ဆက္သြယ္ႏိူင္ပါသည္။
